Ίσως έχετε διαβάσει ήδη για τον επεξεργαστή που σχεδιάστηκε από το τμήμα Πληροφορικής του ΑΠΘ, ο οποίος εξαιτίας των δημοσιευμάτων, μάλλον αποτυπώθηκε στη μνήμη σας ως ο ταχύτερος επεξεργαστής τεχνητής νοημοσύνης. Ωστόσο, η ειδοποιός διαφορά αυτού του επεξεργαστή είναι ότι κάνει υπολογισμούς βασιζόμενος σε φωτόνια και όχι ηλεκτρόν
Για να κατανοήσουμε την αξία αυτού του επιτεύγματος, να πούμε ότι εταιρείες, όπως η IBM, η Intel και η Hewlett Packard, έχουν επενδύσει εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ στην έρευνα για φωτονικούς επεξεργαστές. Η αντίστοιχη επένδυση που έγινε για την έρευνα του τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ με δυσκολία ξεπερνά το 1 εκατομμύριο ευρώ.
Η διαφορά των φωτονικών επεξεργαστών, οι οποίοι μαζί με τους κβαντικούς, είναι οι ελπίδες για περισσότερη επεξεργαστική ισχύ, όταν οι επεξεργαστές πυριτίου δεν θα μπορούν πλέον να γίνουν γρηγορότεροι, είναι ότι η λειτουργία τους βασίζεται σε κίνηση φωτονίων, της ελάχιστης δηλαδή μονάδας φωτός, αντί ηλεκτρονίων. Αυτή η διαφορά επιτρέπει στο φωτονικό επεξεργαστή να λειτουργεί σε ταχύτητες μέχρι και 25 φορές μεγαλύτερες από τις ταχύτητες των επεξεργαστών πυριτίου με παράλληλη μείωση κατανάλωσης ενέργειας μέχρι και 10 φορές.
Μιλώντας με τον Νίκο Πλέρο, αναπληρωτή καθηγητή στο ΑΠΘ και μέλος της ομάδας έρευνας, αρχικά μας επιβεβαίωσε ότι πράγματι η ομάδα έχει αυτή τη στιγμή στα χέρια της ένα πρωτότυπο του ταχύτερου φωτονικού επεξεργαστή, όπως άλλωστε αποδεικνύουν και άρθρα, το οποία δημοσιεύτηκαν στα Nature Communications, Journal of Lightwave Technology, IEEE Journal of Selected Topics on Quantum Electronics και SPIE Advanced Photonics. Μας είπε επίσης ότι η έρευνα έχει χρηματοδοτηθεί κυρίως από κεφάλαιο που έχει επενδύσει η αμερικάνικη start-up εταιρεία Celestial AI, με έδρα στη Silicon Valley.
Ποιο είναι όμως το μέλλον του επεξεργαστή; Σε επίπεδο υλοποίησης υπάρχει ακόμα αρκετή εργασία να γίνει, η οποία απαιτεί κεφάλαια. Ωστόσο, με τους επεξεργαστές πυριτίου να απορροφούν ακόμα τη μερίδα του λέοντος στις επενδύσεις έρευνας και τους κβαντικούς επεξεργαστές να ακολουθούν, οι επενδύσεις σε φωτονικούς επεξεργαστές αναμένεται να δώσουν αποτελέσματα σε περίπου μια δεκαετία.
Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί μέχρι τότε, είναι αν στους ανταγωνισμό μεταξύ των δυο ελπιδοφόρων νέων τεχνολογιών, δηλαδή της κβαντικής και της φωτονικής, θα υπάρξει κάποια εκθετική εξέλιξη που θα δώσει ένα σαφές προβάδισμα σε μια από αυτές. Προσωρινά, η έρευνα στους φωτονικούς επεξεργαστές είναι περισσότερο προχωρημένη, αλλά η χρήση τους, όπως και με τους κβαντικούς επεξεργαστές απαιτεί επανασχεδιασμό εφαρμογών. Από την άλλη, η υπολογιστική ισχύς των κβαντικών επεξεργαστών, με βάση τα όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα, είναι πολλές τάξης μεγέθους μεγαλύτερη αυτής των φωτονικών επεξεργαστών, όπως και των επεξεργαστών πυριτίου και αυτός είναι ένας ελκυστικός παράγοντας για έλξη περισσότερων κεφαλαίων.
