Στις μεσαίες και μακρινές αποστάσεις, το πλεονέκτημα του αεροπλάνου ως μέσο μεταφοράς επιβατών και εμπορευμάτων είναι η ταχύτητα. Ωστόσο, υπάρχουν παράγοντες που θέτουν υπό αμφισβήτηση τα οφέλη των αεροπορικών μεταφορών. Για παράδειγμα, ο χρόνος μετακίνησης από το αεροδρόμιο προς το κέντρο της πόλης, το αποτύπωμα άνθρακα ανά επιβάτη ή ανά κιλό εμπορεύματος και το υψηλό κόστος κατασκευής και λειτουργίας ενός αεροδρομίου. Τι θα συνέβαινε αν εμφανίζονταν ένα άλλο μεταφορικό μέσο που μπορούσε να κινηθεί με την ταχύτητα του αεροπλάνου και παράλληλα περιόριζε τα παραπάνω μειονεκτήματα;
Το μέσο αυτό υπάρχει ήδη και είναι τα τρένα υψηλής ταχύτητας, τα οποία κινούνται από 300 έως και 460 χιλιόμετρα ανά ώρα. Τα περισσότερα από τα τρένα αυτά χρησιμοποιούν συμβατική τεχνολογία, ενώ ένα εξ αυτών αιωρείται σε πολύ μικρό ύψος πάνω από τις γραμμές, ώστε να μειώνει τις τριβές που προκαλούν και τη μεγαλύτερη κατανάλωση ενέργειας. https://www.railway-technology.com/features/the-10-fastest-high-speed-trains-in-the-world/
Αν και οι παραπάνω ταχύτητες είναι υψηλές δεν συγκρίνονται με τα 800 έως 900 χιλιόμετρα ανά ώρα που είναι η ταχύτητα ταξιδιού ενός αεροπλάνου. Η εικόνα αυτή άρχισε να αλλάζει πριν από 10 περίπου χρόνια, όταν ο Elon Musk, ιδρυτής πολλών εταιρειών τεχνολογίας, πρότεινε ένα τρένο που η ταχύτητα του θα μπορούσε να φτάνει ή και να ξεπερνάει τα 1000 χιλιόμετρα ανά ώρα. Κάπως έτσι γεννήθηκε ο όρος Hyperloop, τον οποίο χρησιμοποιεί και η Zeleros, μια start-up εταιρεία με έδρα στην Βαλένθια της Ισπανίας, για να περιγράψει ένα τρένο υπερύψηλης ταχύτητας που αν όλα πάνε καλά, θα κάνει το πρώτο δοκιμαστικό του ταξίδι χωρίς επιβάτες το 2025, με πρώτο στόχο τα 800 χιλιόμετρα ανά ώρα.
Από το 0 έως το 1000
Η Zeleros εμφανίζεται για πρώτη φορά δημοσίως το 2017, όταν τράβηξε την προσοχή του European Institute of Innovation and Technology. Η εταιρεία είχε ιδρυθεί ένα χρόνο πριν από τρεις φοιτητές του Πολυτεχνείου της Βαλένθια, οι οποίοι με την ιδέα τους για ένα τρένο τεχνολογίας Hyperloop είχαν βραβευτεί στο διαγωνισμό Hyperloop Competition, τον οποίο διοργάνωσε ο Elon Musk στις ΗΠΑ.
Ένα χρόνο αργότερα, η Zeleros έλαβε την πρώτη από τις χρηματοδοτήσεις της, το ύψος των οποίων μέχρι πρόσφατα ήταν 15 εκατομμύρια ευρώ. Μια από τις σημαντικότερες στιγμές για την εταιρεία ήταν η δημιουργία του εργαστηρίου Hyperlab, το οποίο και επισκεφτήκαμε τον Σεπτέμβρη του 2023. Εκεί η εταιρεία έχει τη δυνατότητα να δοκιμάζει υπό κλίμακα, το σύνολο των επιμέρους τεχνολογιών που θα χρησιμοποιηθούν για την κατασκευή του πρώτου πιλοτικού τρένου. Για τη δοκιμή θα χρειαστεί η κατασκευή τόσο του μέσου όσο και της υποδομής μέσα στην οποία θα κινείται και θα έχει μήκος 4 χιλιομέτρων. Σύμφωνα με τους εκπροσώπους της Zeleros, τα χρήματα για αυτή την κατασκευή, θα διατεθούν από το Ισπανικό κράτος.
Το επόμενο βήμα, είναι η πρώτη δοκιμή με επιβάτες, η οποία αναμένεται το αργότερο μέχρι το 2030. Από εκεί και πέρα, η ανάπτυξη του Hyperloop ως μέσο μεταφοράς, σταματά να είναι μόνο στα χέρια της Zeleros, καθώς, οι επενδύσεις που απαιτούνται, θα χρειαστούν συμπράξεις δημόσιων και ιδιωτικών φορέων. Αρχικός στόχος, είναι να εξυπηρετηθούν μεταφορές μεταξύ μεγαλουπόλεων και σύμφωνα με το όραμα της Zeleros, το Hyperloop θα μπορούσε να μεταφέρει μέχρι 7 δισεκατομμύρια επιβάτες και 120 εκατομμύρια τόνους φορτίου ανά έτος, μέχρι το 2050.
Ελαχιστοποίηση της απαιτούμενης ενέργειας κίνησης
Αυτός είναι ο στόχος της Zeleros, αλλά και κάθε εταιρείας που θα επενδύσει στην τεχνολογία Hyperloop. Τα συμβατικά τρένα κινούνται πάνω σε ράγες και έχουν διαρκώς αντιμέτωπο τον αέρα. Και οι δύο παράγοντες δημιουργούν αντιστάσεις στην κίνηση, τις οποίες για να ξεπεράσει το τρένο και να κινείται με σταθερή ταχύτητα, θα πρέπει να καταναλώνει ενέργεια. Τα τρένα αιώρησης που συναντάμε κυρίως στις ασιατικές χώρες, ελαχιστοποιούν την τριβή που προέρχεται από τις ράγες, αλλά όχι και την τριβή του αέρα. Το Hyperloop ελαχιστοποιεί και την τριβή του αέρα, γιατί το τρένο κινείται μέσα σε ένα σωλήνα από τον οποίο ο αέρας έχει αφαιρεθεί. Σύμφωνα, με τη Zeleros, η οποία έχει κάνει τους υπολογισμούς της, ακόμα και αν συνυπολογιστεί η ενέργεια που χρειάζεται για την αιώρηση και τη δημιουργία κενού αέρος μέσα στο σωλήνα που θα κινείται το τρένο, το όφελος από τη μείωση εκπομπών αερίων θερμοκηπίου είναι τεράστιο.
Εξίσου μεγάλα είναι και τα εμπόδια που θα πρέπει να ξεπεραστούν, πέρα αυτού της χρηματοδότησης. Το νέο μέσο μεταφοράς θα χρειαστεί ένα ρυθμιστικό πλαίσιο με αρκετά παρακλάδια. Ένα από αυτά θα είναι σχετικό με θέματα ασφάλειας, ενώ εξίσου σημαντικό είναι και το ρυθμιστικό πλαίσιο που θα εξασφαλίζει τη δυνατότητα χρήσης της τεχνολογίας σε όλες τις χώρες, ώστε να μη χρειάζονται σημαντικές αλλαγές στη λειτουργία του από χώρα σε χώρα. Οι διαφορές στα συστήματα μεταφοράς με τρένα, είναι ένα πρόβλημα που ήδη δημιουργεί δυσκολίες ακόμα και μεταξύ των χωρών της ΕΕ, νυν και πρώην, με αποτέλεσμα, το πέρασμα ενός τρένου από μια χώρα σε άλλη να είναι σε κάποιες περιπτώσεις αδύνατο. Οπότε, η λογική λέει ότι μια νέα τόσο μεγάλη επένδυση, θα εξασφαλίζει τουλάχιστον ότι τα βασικά προβλήματα συμβατότητας θα είναι λυμένα.
Οι άσσοι στο μανίκι της Zeleros
Η είσοδος ενός νέου μεταφορικού μέσου στο σκηνικό των μεταφορών είναι σίγουρα ένα τολμηρό εγχείρημα. Πέρα από τα τεράστια κεφάλαια που θα χρειαστούν για να αναπτυχθούν οι υποδομές, θα πρέπει οι επενδυτές να πεισθούν ότι το νέο είναι καλύτερο από το παλιό.
Όσον αφορά τον ανταγωνισμό απέναντι στη βιομηχανία της αεροπλοΐας, το βασικό πλεονέκτημα της τεχνολογίας Hyperloop είναι η σημαντική μείωση του αποτυπώματος άνθρακα ανά επιβάτη. Δεδομένων των διαθέσεων, αν και ακόμα αυτές δε φαίνεται να γίνονται πράξη, για περιορισμό των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, τεχνολογίες, όπως η Hyperloop, θα μπορούσαν να περιορίσουν το αποτύπωμα άνθρακα στον τομέα των μεταφορών.
Ειδικότερα, όσον αφορά τη Zeleros, η εταιρεία έχει τρεις πατέντες, συνδεδεμένες με το σύστημα αιώρησης, το σχεδιασμό του μεταφορικού μέσου και την κατασκευή υποθαλάσσιων υποδομών, όπου είναι πιο εύκολο να επιτευχθεί το κενό αέρος. Οι επενδυτές που έχουν δώσει ήδη κεφάλαια στην Zeleros προέρχονται κυρίως από τον τομέα των μεταφορών, αλλά όταν έρθει η ώρα των μεγάλων επενδύσεων, τα κράτη θα πρέπει να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη.
Το πρώτο πιλοτικό είναι σχετικά κοντά και τα αποτελέσματά του θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στην όρεξη των επενδυτών για το επόμενο πιάτο.
